اجرا گذاشتن مهریه فرآیندی قانونی است که طی آن زوجه حق خود را برای دریافت مهریه از طریق مراجع قضایی یا ثبتی مطالبه می‌کند. این اقدام زمانی صورت می‌گیرد که زوج از پرداخت مهریه خودداری کرده یا توانایی پرداخت آن را ندارد. فرآیند اجرای مهریه شامل ارائه دادخواست، بررسی شرایط و مدارک، صدور حکم توسط دادگاه یا اداره ثبت، و در نهایت اقدامات اجرایی برای وصول مهریه است. این روند ممکن است به توقیف اموال زوج یا تعیین نحوه پرداخت اقساطی منجر شود.
مراحل قانونی اجرا گذاشتن مهریه
اجرا گذاشتن مهریه یک فرآیند قانونی است که طی آن زوجه (همسر) می‌تواند مهریه خود را که در زمان عقد تعیین شده، از زوج (شوهر) مطالبه کند. این فرآیند معمولاً زمانی آغاز می‌شود که زوج از پرداخت مهریه خودداری کرده یا توانایی پرداخت یکجای آن را ندارد. مراحل قانونی اجرا گذاشتن مهریه به شرح زیر است:
🟡 جمع‌آوری مدارک لازم:
- سند ازدواج (عقدنامه)
- کارت ملی و شناسنامه زوجین
- آدرس دقیق محل سکونت و کار زوج
🟡 انتخاب مرجع قانونی:
- دادگاه خانواده
- یا دفاتر اجرای ثبت
🟡 تنظیم و ارائه دادخواست:
- تکمیل فرم دادخواست اجرای مهریه
- پرداخت هزینه‌های دادرسی
- ثبت دادخواست و دریافت شماره پرونده
🟡 ابلاغ اجرائیه به زوج:
- زوج 10 روز فرصت دارد تا به اجرائیه اعتراض کند یا مهریه را پرداخت نماید
🟡 بررسی وضعیت مالی زوج:
- در صورت عدم پرداخت، دادگاه وضعیت مالی زوج را بررسی می‌کند
🟡 صدور حکم اجرای مهریه:
- تعیین نحوه پرداخت (یکجا یا اقساطی)
🟡 اجرای حکم:
- توقیف اموال زوج در صورت عدم پرداخت
- یا شروع پرداخت اقساطی
🟡 پیگیری اجرای حکم:
- زوجه باید روند اجرای حکم را پیگیری کند
🟡 دریافت مهریه:
- پس از طی مراحل قانونی، زوجه مهریه خود را دریافت می‌کند
این مراحل ممکن است بسته به شرایط خاص هر پرونده و وضعیت مالی زوج، تغییراتی داشته باشد. همچنین، زمان‌بر بودن این فرآیند و نیاز به صبر و پیگیری مداوم از نکات مهمی است که باید مد نظر قرار گیرد. برای اطمینان از انجام صحیح تمامی این روش ها می توانید با بهترین وکیل مهریه در تهران مشورت نموده و انجام آن ها را به او بسپارید.
شرایط لازم برای اجرا گذاشتن مهریه
اجرا گذاشتن مهریه یک حق قانونی برای زوجه است، اما برای استفاده از این حق، باید شرایط خاصی وجود داشته باشد. این شرایط به منظور حفظ حقوق طرفین و اطمینان از عادلانه بودن فرآیند تعیین شده‌اند. رعایت این شرایط می‌تواند روند اجرای مهریه را تسهیل کرده و از بروز مشکلات حقوقی جلوگیری کند.
شرایط لازم برای اجرا گذاشتن مهریه به شرح زیر است:
- وجود سند رسمی ازدواج (عقدنامه)
- حال شدن مهریه در صورت شرط عندالمطالبه بودن، یا رسیدن زمان تعیین شده در عقدنامه
- عدم پرداخت مهریه توسط زوج
- عدم اسقاط حق مطالبه مهریه توسط زوجه
- عدم وجود توافق خاص بین زوجین درباره نحوه پرداخت مهریه
- رعایت مهلت قانونی برای مطالبه مهریه (عدم شمول مرور زمان)
- عدم وجود مانع شرعی یا قانونی برای مطالبه مهریه
- تمکین زوجه (در صورتی که زندگی مشترک ادامه دارد)
- داشتن مدارک و مستندات کافی برای اثبات ادعا
- پرداخت هزینه‌های دادرسی مربوط به اجرای مهریه
- عدم وجود شرط خاص در عقدنامه که مانع اجرای مهریه شود
توجه داشته باشید که برخی از این شرایط ممکن است بسته به شرایط خاص هر پرونده و تفسیر قاضی، تغییراتی داشته باشند. همچنین، در برخی موارد، حتی اگر همه این شرایط موجود باشد، ممکن است دادگاه با توجه به وضعیت مالی زوج، تصمیمات خاصی در مورد نحوه اجرای مهریه اتخاذ کند.
مدارک مورد نیاز برای اجرای مهریه
مدارک مورد نیاز برای اجرای مهریه به شرح زیر است:
- اصل و کپی سند ازدواج (عقدنامه)
- اصل و کپی شناسنامه زوجه (همسر)
- اصل و کپی کارت ملی زوجه
- کپی شناسنامه زوج (شوهر)
- کپی کارت ملی زوج
- آدرس دقیق محل سکونت زوج
- آدرس محل کار زوج (در صورت اشتغال)
- فیش واریزی هزینه دادرسی
- وکالتنامه رسمی (در صورت مراجعه وکیل)
- گواهی عدم سازش (در صورت طلاق)
- دادنامه طلاق (در صورت وقوع طلاق)
- مدارک مربوط به اموال زوج (در صورت وجود)
- فرم تکمیل شده دادخواست اجرای مهریه
انواع روش‌های اجرای مهریه
اجرای مهریه می‌تواند از طرق مختلف صورت گیرد. انتخاب روش مناسب بستگی به شرایط خاص هر پرونده، نوع سند ازدواج، و ترجیح زوجه دارد. هر روش مزایا و معایب خاص خود را دارد و ممکن است در سرعت، هزینه، و نحوه پیگیری متفاوت باشد. آگاهی از این روش‌ها به زوجه کمک می‌کند تا بهترین مسیر را برای مطالبه حق خود انتخاب کند. انواع روش‌های اجرای مهریه عبارتند از:
- اجرای مهریه از طریق دادگاه خانواده
- اجرای مهریه از طریق اجرای ثبت
- اجرای مهریه از طریق شورای حل اختلاف
- توافق خارج از دادگاه
- اجرای مهریه همزمان با دعوای انواع طلاق در ایران
- اجرای مهریه از طریق دفترخانه ازدواج و طلاق (در صورت وجود شرایط خاص)
هر یک از این روش‌ها فرآیند و ملاحظات خاص خود را دارد. انتخاب بهترین روش بستگی به شرایط فردی، نوع سند ازدواج، و مشاوره با یک وکیل متخصص در امور خانواده دارد.
محاسبه و پرداخت مهریه در زمان اجرا
در زمان اجرای مهریه، محاسبه و پرداخت آن بر اساس قوانین جاری و با توجه به نوع مهریه (سکه، وجه نقد، ملک و غیره) انجام می‌شود. برای مهریه‌های تعیین شده به صورت سکه یا ارز، محاسبه بر اساس قیمت روز انجام می‌گیرد. دادگاه با در نظر گرفتن توان مالی زوج، ممکن است حکم به پرداخت یکجا یا اقساطی مهریه دهد. در صورت عدم توانایی زوج در پرداخت کامل، ممکن است تا سقف 110 سکه بهار آزادی یا معادل آن از اموال زوج توقیف شود.
سوالات متداول درباره اجرای مهریه
بله، امکان اجرا گذاشتن مهریه قبل از طلاق وجود دارد. زوجه می‌تواند در هر زمانی، حتی در دوران زندگی مشترک، مهریه خود را مطالبه کند، مشروط بر اینکه مهریه حال شده باشد (مثلاً عندالمطالبه باشد) و شرایط قانونی دیگر مانند تمکین زوجه رعایت شده باشد.
در صورت فوت زوج، مهریه به عنوان یک دین ممتاز از ترکه متوفی پرداخت می‌شود. زوجه می‌تواند مهریه خود را از ماترک زوج مطالبه کند و این مطالبه بر سایر دیون و حتی سهم‌الارث وراث مقدم است. اگر ماترک کافی نباشد، زوجه به نسبت سهم خود از مهریه از ماترک بهره‌مند می‌شود.
خیر، مطالبه مهریه از اموال خانواده زوج (مانند پدر، مادر یا سایر بستگان) قانوناً امکان‌پذیر نیست. مهریه تعهدی شخصی است که بر عهده زوج قرار دارد و تنها از اموال شخصی او قابل مطالبه است. خانواده زوج هیچ مسئولیت قانونی در قبال پرداخت مهریه ندارند، مگر آنکه به طور داوطلبانه و با رضایت خود متعهد به پرداخت شده باشند.