سرپرست خانواده از لحاظ قانونی فردی است که معیشت خانواده را تامین می‌کند، پس می‌تواند هر یک از اعضای خانواده را شامل شود. با این حال، براساس متون دیگر حقوقی، این شخص در درجه اول پدر یا مرد خانه است. در صورتی که این مرد در سرپرستی امور خانواده ناتوان باشد یا به دلیل فوت و مهاجرت دیگر در دسترس نباشد، می‌توان فرد دیگری را جایگزین وی کرد.
انتخاب اینکه فرد جایگزین چه کسی باشد کار سختی نیست. نفر اول مادر خانواده بوده و او باید برای تشکیل پرونده و درخواست سرپرست خانوار با مدارک قانونی خود اقدام کند. در صورتی که مادر هم سن زیادی داشته باشد یا نتواند، دختر یا پسر دیگر خانواده که به سن قانونی رسیده باشند می‌توانند اقدام کنند. با این لازم است تا برای کسب اطلاعات دقیق‌تر مشاوره حقوقی آنلاین و رایگان اقدام کنید.
سرپرست خانوار چه کسی است؟
به طور معمول در خانواده‌ها، پدر سرپرستی خانواده محسوب می‌شود. سرپرست فردی بوده که اداره امور داخل خانه بر عهده وی بوده و هزینه‌های زندگی را تامین می‌کند. در صورتی که پدر خانواده فوت کرده یا از کار افتاده باشد؛ مادر یا مسن‌ترین فرد خانواده مسئولیت اداره امور را برعهده می‌گیرد. بنابراین واژه بی‌سرپرست توهین آمیز بوده و نباید برای خانواده‌هایی که مردی در آن‌ها حضور دارد به کار برده شود.خانواده بد سرپرست هم به خانواده‌ای گفته می‌شود که والدین آن کارآمدی کافی برای نگهداری از فرزندان را نداشته باشند. به عنوان مثال والدینی که فرزندان زیر سن قانونی داشته و خودشان اعتیاد به مواد مخدر دارند، والدین بد سرپرست نامیده می‌شوند.نکته‌ای که باید به آن توجه کنید، خانواده‌های تک نفره بوده که همان فرد سرپرست محسوب می‌شود. بنابراین فرقی ندارد که شما زنی جوان باشید یا میانسال، در صورتی که به تنهایی زندگی می‌کنید سرپرست خود محسوب می‌شوید.
نحوه دریافت سرپرست خانوار بودن
اتفاقات مختلفی وجود دارد که طی آن ممکن است لازم باشد تا سرپرستی خانوار تغییر کند. در صورتی که به تازگی ازدواج کرده باشید و بخواهید خود را به عنوان سرپرست خانواده معرفی کنید لازم است به یکی از شعب پلیس 10+ مراجعه کنید. مدارک ضروری برای ارائه هم شامل اصل و تصویر سند ازدواج، اصل شناسنامه و اصل کارت ملی هر دو نفر است.اغلب اوقات تعیین سرپرستی برای خانوار به منظور دریافت یارانه و یا کمک‌های معیشتی است. با این حال فرقی ندارد که دلیل آن چه چیزی باشد، در هر صورت باید به یکی از مراکز پلیس 10+ رجوع شود.اگر مردی فوت کرده باشد و همسر او بخواهد به صورت قانونی به عنوان سرپرست خانوار معرفی شود لازم است گواهی فوت شخص را به همراه شناسنامه و کارت ملی متوفی و همچنین شناسنامه و کارت ملی خود همراه داشته باشد. طی فرآیند قانونی قیمومیت به این خانوم داده شده و می‌تواند از این به بعد سرپرست جدید باشد.
مشاوره حقوقی تلفنی در خصوص زنان سرپرست خانواده
براساس قوانین حاکم بر کشور، به طور پیش فرض مردان مسئول سرپرستی خانواده محسوب می‌شوند. برای اینکه زنی بتواند سرپرستی خانواده را بر عهده داشته باشد لازم است تا شرایط خاصی برای او حکم فرما باشد. یکی از این شرایط این است که زن مطلقه باشد. فردی که از همسر خود جدا شده و به صورت تنها یا با فرزندانش زندگی می‌کند سرپرست خانواده خود محسوب می‌شود.
علاوه بر این زنانی که همسر معتاد، مریض، از کار افتاده، زندانی، بیکار، مهاجر یا مشغول خدمت باشند، به تنهایی سرپرست خانوار هستند. دخترانی که ازدواج نکرده اما سن قانونی را رد کرده باشند و پدر و جد پدری خود را هم از دست داده باشند می‌توانند با یک مشاوره حقوقی و دریافت راهنمایی‌های لازم برای سرپرستی خانواده خود اقدام کنند.
شرایط حقوقی لازم برای سرپرست خانوار شدن
برای اینکه بتوانید به عنوان زن سرپرست ثبت نام کنید باید پدر یا همسر ناکارآمدی داشته باشید. در صورتی که همسر یا پدر شما دارای اعتیاد به مواد مخدر باشد، به دلایل مختلفی در زندان بوده و یا از کار افتاده باشد یکی از اعضای خانواده می‌تواند برای سرپرست شدن اقدام کند.
شرایط حقوقی لازم هم برای اینکار این است که اولا فرد به سن قانونی رسیده باشد. علاوه بر این جد پدری او هم فوت شده یا از کار افتاده باشد. خود شخص هم اگر مشغول به کار بوده یا تحت سرپرستی یکی از موسسات مانند کمیته خیریه باشد، می‌تواند برای سرپرستی خانوار شدن اقدام کند. همچنین درآمد ماهیانه این خانواده باید از 40 درصد حداقل دستمزد قانونی وزارت کار هم کمتر باشد.
برخی نکات جزئی‌تر هم در این موقعیت وجود داشته مانند اینکه باید تابعیت جمهوری اسلامی را داشته باشید. اگر از اتباع خارجی هستید هم لازم است تا از مراجع قانونی گواهینامه‌های معتبر و مجوزهای لازم را دریافت کرده باشید.
حوزه اختیارات زنان سرپرست خانوار درامور حقوقی فرزند
زنان سرپرست خانواده با وجود اصلاحات قانونی که در این زمینه انجام شده هنوز هم دچار مشکلات زیادی هستند. یکی از این مشکلات این است که با داشتن گواهی سرپرستی هم بسیاری از کارهای قانونی را نمی‌توانند برای فرزندان خود انجام دهند. یکی از مشکلات مرسوم در این باره برای ثبت نام مدرسه است. بسیاری از مدارس ایران برای ثبت نام کودکان و نوجوانان حتما رضایت نامه والد پدری آن‌ها را درخواست می‌کنند.
فردی که پدر خود را به دلیل ناتوانی یا بی کفایتی از دست داده مجبور است فشار روانی را تحمل کند. این فشار هم روی سرپرست خانواده یعنی مادر وارد شده و هم به فرزندان وارد می‌شود. البته برای برخی از کارها مانند باز کردن حساب یا برخی امور مادر می‌تواند با ارائه مدارک لازم و ضروری خود به شخصه اقدام کند. توصیه‌ای که می‌شود این است که اگر همسر از کار افتاده یا فوت شده‌ای دارید، با مشاوره حقوقی تلفنی برای سرپرست شدن اقدام کنید.