نفقه فرزند در صورت حضانت مادر یکی از دغدغه های مهم برای ئالدین به شمار می رود. آیا از قوانین پرداخت نفقه در شرایطی که حضانت بر عهده مادر باشد، اطلاع دارید؟
در چه شرایطی نفقه فرزند به عهده مادر است؟
طبق قانون مدنی ایران، نفقه فرزند به‌طور کلی به عهده پدر است. اما در شرایط خاصی نفقه فرزند به عهده مادر قرار می‌گیرد. این شرایط عبارت‌اند از:
- فوت پدر: در صورتی که پدر فوت کند و فرزند بی‌سرپرست بماند، مادر موظف به پرداخت نفقه فرزند می‌شود.
- عدم توانایی مالی پدر: اگر پدر به دلایلی مانند بیماری، بیکاری یا ورشکستگی قادر به تأمین نفقه فرزند نباشد، مادر باید این مسئولیت را بر عهده بگیرد.
- غیبت یا مفقودالاثر شدن پدر: اگر پدر به دلایلی مانند مهاجرت، غیبت طولانی یا مفقود شدن نتواند نفقه فرزند را تأمین کند، مادر موظف به پرداخت نفقه می‌شود.
- عدم دسترسی به پدر: در صورتی که به دلایل قانونی یا جغرافیایی دسترسی به پدر ممکن نباشد، مادر باید نفقه فرزند را تأمین کند.
- توافق زوجین: در صورت توافق بین پدر و مادر، ممکن است مادر داوطلبانه نفقه فرزند را بر عهده بگیرد.
بنابراین، در شرایطی که پدر به هر دلیلی نتواند نفقه فرزند را تأمین کند، این مسئولیت به مادر منتقل می‌شود.
نفقه فرزند در صورت حضانت مادر چگونه است؟
نفقه فرزندی که حضانتش با مادر است، در شرایطی خاص که در ادامه به آن اشاره خواهد شد، باید توسط مادر پرداخت گردد. در صورتی که حضانت فرزند به مادر واگذار شود، وضعیت پرداخت نفقه فرزند به شرح زیر است:
- مسئولیت پدر در پرداخت نفقه: حتی در صورتی که حضانت فرزند با مادر باشد، مسئولیت اصلی پرداخت نفقه فرزند همچنان بر عهده پدر است. این به این معناست که پدر باید هزینه‌های مربوط به مسکن، غذا، پوشاک، آموزش و سایر نیازهای ضروری فرزند را تأمین کند.
- درخواست مادر برای نفقه: مادر می‌تواند با مراجعه به دادگاه و درخواست نفقه فرزند، از پدر بخواهد که نفقه فرزند را بپردازد. در این صورت، دادگاه میزان نفقه را بر اساس نیازهای فرزند و توانایی مالی پدر تعیین می‌کند.
- عدم پرداخت نفقه توسط پدر: در صورتی که پدر از پرداخت نفقه امتناع کند یا توانایی پرداخت نداشته باشد، مادر می‌تواند با ارائه مدارک لازم به دادگاه درخواست کند که اقدامات قانونی لازم برای وصول نفقه انجام شود.
- توافق والدین: والدین می‌توانند به توافق برسند که مادر نفقه فرزند را بر عهده بگیرد. در این صورت، این توافق باید مستند و معتبر باشد و در دادگاه ثبت شود.
نفقه فرزند در صورت حضانت مادر چقدر است؟
میزان نفقه فرزند در صورت حضانت مادر به عوامل مختلفی بستگی دارد و نمی‌توان مقدار ثابتی برای آن تعیین کرد. دادگاه با توجه به شرایط زیر مبلغ نفقه فرزند را تعیین می‌کند:
- نیازهای فرزند: شامل هزینه‌های مسکن، غذا، پوشاک، تحصیل، بهداشت و درمان و سایر نیازهای ضروری و متعارف فرزند.
- سطح زندگی خانواده: میزان نفقه باید با سطح زندگی و شرایط اقتصادی خانواده متناسب باشد. این شامل درآمد و هزینه‌های خانواده می‌شود.
- توانایی مالی پدر: دادگاه میزان درآمد و توانایی مالی پدر را در نظر می‌گیرد تا اطمینان حاصل کند که مبلغ تعیین شده برای نفقه برای پدر قابل پرداخت است.
- شرایط ویژه: هرگونه شرایط ویژه‌ای که ممکن است بر هزینه‌های فرزند تأثیر بگذارد، مانند نیازهای پزشکی خاص یا هزینه‌های تحصیلی ویژه، نیز در نظر گرفته می‌شود.
دادخواست نفقه فرزند از طرف مادر
برای تنظیم دادخواست نفقه فرزند از طرف مادر، مادر باید به دادگاه خانواده مراجعه کرده و دادخواستی رسمی تنظیم کند. در زیر نمونه‌ای از دادخواست نفقه فرزند آورده شده است:
دادخواست نفقه فرزند
بسمه تعالی
ریاست محترم دادگاه خانواده
با سلام و احترام،
اینجانب، [نام و نام خانوادگی مادر]، فرزند [نام پدر مادر]، به شماره ملی [شماره ملی مادر]، ساکن [آدرس کامل مادر]، به استحضار می‌رسانم که فرزند اینجانب، [نام و نام خانوادگی فرزند]، فرزند [نام پدر فرزند]، به شماره ملی [شماره ملی فرزند]، به علت [ذکر شرایط: مثلاً طلاق، فوت پدر، عدم توانایی مالی پدر] تحت حضانت اینجانب قرار دارد و از آنجا که پدر ایشان، آقای [نام و نام خانوادگی پدر]، فرزند [نام پدر پدر]، به شماره ملی [شماره ملی پدر]، ساکن [آدرس کامل پدر]، از پرداخت نفقه فرزند خودداری می‌نماید، مستدعی است دستور فرمایید تا اقدامات قانونی لازم جهت تعیین و پرداخت نفقه فرزند توسط پدر صورت گیرد.
دلایل و مستندات:
- شناسنامه فرزند و کارت ملی
- شناسنامه و کارت ملی مادر
- حکم حضانت فرزند
- مدارک مربوط به وضعیت مالی و هزینه‌های فرزند
- هرگونه مدرک دیگری که به تشخیص دادگاه لازم باشد
درخواست:
با توجه به مدارک و مستندات فوق، از محضر محترم دادگاه تقاضا دارم با تعیین میزان نفقه متناسب با نیازهای فرزند و توانایی مالی پدر، حکم به پرداخت نفقه توسط پدر صادر فرمایید.
با تشکر و احترام،
[نام و نام خانوادگی مادر]
[امضا]
[تاریخ]
این دادخواست باید به همراه مدارک مورد نیاز به دادگاه خانواده ارائه شود. دادگاه پس از بررسی مدارک و مستندات، میزان نفقه را تعیین و حکم لازم را صادر می‌کند. برای آن که بتوانید بهترین دادخواست را اراده کنید، می توانید از بهترین وکیل خانواده در تهران کمک بگیرید.
عدم توانایی پرداخت نفقه فرزند در صورت واگذاری حضانت به مادر
در صورتی که نفقه فرزند بعد از طلاق بر عهده پدر بوده و او به دلیل عدم توانایی مالی قادر به پرداخت آن نباشد، اگر حضانت فرزند به مادر واگذار شده باشد، مراحل و شرایط زیر می‌تواند پیگیری شود:
مراحل و شرایط:
- ارائه دادخواست نفقه: مادر می‌تواند به دادگاه خانواده مراجعه کرده و دادخواست نفقه برای فرزند را ثبت کند. دادگاه پس از بررسی شرایط و مدارک، میزان نفقه را تعیین می‌کند.
- بررسی توانایی مالی پدر: دادگاه توانایی مالی پدر را مورد بررسی قرار می‌دهد. اگر پدر نتواند به دلایلی مانند بیماری، بیکاری یا ورشکستگی نفقه را پرداخت کند، دادگاه باید این شرایط را در نظر بگیرد.
- تعیین میزان نفقه: حتی اگر پدر توانایی مالی پرداخت نفقه را نداشته باشد، دادگاه ممکن است میزان حداقلی از نفقه را تعیین کند که پرداخت آن برای پدر ممکن باشد.
- درخواست کمک از نهادهای حمایتی: در صورتی که پدر به هیچ وجه توانایی پرداخت نفقه را نداشته باشد، مادر می‌تواند از نهادهای حمایتی مانند کمیته امداد امام خمینی (ره) یا سازمان بهزیستی درخواست کمک کند. این نهادها می‌توانند در تأمین هزینه‌های ضروری فرزند به مادر کمک کنند.
- مطالبه نفقه از دیگر افراد خانواده: در برخی موارد، در صورتی که پدر قادر به پرداخت نفقه نباشد و مادر نیز توانایی مالی نداشته باشد، دادگاه می‌تواند نفقه فرزند را به دیگر افراد خانواده مانند پدربزرگ یا مادربزرگ منتقل کند.
آیا مادر می تواند نفقه فرزند را پرداخت کند؟
اگر پدر به دلیل مشکلات مالی قادر به پرداخت نفقه نباشد، مادر می‌تواند با ارائه مدارک و دلایل لازم به دادگاه، درخواست نفقه فرزند را پیگیری کند. دادگاه پس از بررسی شرایط، میزان نفقه را تعیین و در صورت لزوم از نهادهای حمایتی برای تأمین هزینه‌های فرزند کمک می‌گیرد.